اعتراض‌ها به سریال «ساختمان پزشكان»
پیش از پخش این سریال اخبار پراكنده‌ای به گوش می‌رسید، مبنی بر اینكه یكی از دغدغه‌های اصلی مسؤولان سیما، نگرانی از واكنش‌های صنف پزشكان در قبال این مجموعه است. دغدغه‌ای كه با توجه به برخوردهای اغلب غیرحرفه‌ای و احساس‌گرای گروهی از اصناف در سال‌های اخیر با فیلم‌ها و سریال‌ها می‌توان آن را منطقی دانست، ولی جلوگیری از پخش یك اثر هنری با ماه‌ها زمانی كه برای ساخت آن صرف شده بود، در واقع تنها پاك كردن صورت مسئله به حساب می‌آمد؛ بنابراین «ساختمان پزشكان» پس از وقفه‌ای كوتاه در پخش و با اصلاحیه‌های اعمال شده، سرانجام روی آنتن رفت.
بسیار شنیده‌ایم و خوانده‌ایم كه پس از پخش هر سریال از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اهالی یك شهر، یك صنف، یك گروه یا سازمان نسبت به بخشی یا تمام سریال واكنش نشان داده‌اند.
به گزارش فرارو؛ این واكنش‌ها گاه به یك اظهار نظر و چند سطر مصاحبه ختم می‌شود و گاه تا صدور بیانه و سردادن وا اسفاه، وامصیبتا ادامه می‌یابد. این سنت كه در كمتر كشور دنیا رواج دارد، در خصوص سریال‌های طنز -كه لزوماً باید با شوخی همراه باشند- نمود بیشتری می‌یابد. به گونه‌ای كه یكی از دشواری‌های نگارش فیلم‌نامه و در كل تولید هر سریال، خاصه سریال طنز، نگرانی از بازخوردها و بیانه‌های پس از پخش است. سریال‌های بسیاری مورد چنین انتقادها و اعتراض‌هایی قرار گرفته‌اند. به برخی از آن‌ها به اجمال نگاهی می‌افكنیم.
اعتراض سازمان نظام پرستاری به سریال «اغما»
سازمان نظام پرستاری نسبت به آن چه كم توجهی به نقش و نوع كار پرستاران در سریال «اغما» می‌نامید، در نامه‌ای اعتراض جامعه پرستاری درباره این سریال را اعلام كرد.
اعتراض سفارت افغانستان به سریال «چهارخونه»
اقدام دست‌اندركاران مجموعه تلویزیونی «چهارخونه» در ارائه چند شخصیت تیپیكال افغانی در این مجموعه، خشم مسئولان فرهنگی سفارت افغانستان در ایران را به دنبال داشت.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی افغانستان در ایران در گفتگو با فرارو، با ریاكار و متقلب خواندن دست‌اندركاران این مجموعه تلویزیونی، این اقدام را جفا در حق جوانان و مردم افغانستان و موجب صدمه جدی به روابط حسنه دو كشور دوست و همسایه ارزیابی كرد.
انتقاد وكلا به سریال «بیداری»
محسن آگاه تهرانی حقوقدان و كارشناس، پس از پخش سریال بیداری اعلام كرد كه متاسفانه این سریال، فرهنگ وكالت را در جامعه خراب می‌كند و شأن وكلا را زیر سوال می‌برد.
اعتراض پزشكی قانونی به سریال «ساختمان 85»
سازمان پزشكی قانونی در نامه ای به رئیس سازمان صدا و سیما به دلیل پخش سریال ساختمان 85 اعتراض كرد. در بخشی از این نامه آمده است: «بی‌شك هر انسان عاقلی كه اندك بهره‌ای از انصاف نیز برده باشد، در برابر افرادی كه با تخصص بالا و با حقوق و دستمزد پایین به انجام سخت‌ترین مشاغل مبادرت می‌ورزند،به نشانه احترام و قدردانی سر فرود می‌آورد ... و وا اسفا كه فرد یا افرادی از این جامعه فرهیخته با نادیده انگاشتن بدیهی‌ترین حقایق در این زمینه به وقیحانه‌ترین شكل ممكن به آنان توهین روا می‌دارند. آنچه با كمال تأسف در جریان سریال تلویزیونی «ساختمان 85» در تاریخ 23/8/1389 به تصویر كشیده شد، یكی از مصادیق تمام عیار جملات بالا بود كه منجر به آزردگی خاطر همكاران سختكوش این سازمان گردید.»
اعتراض به سریال «فاصله‌ها» در لرستان
سازمان بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان لرستان در اعتراض به تحقیر قوم لر در سریال «فاصله‌ها» با صدور بیانیه‌ای اعتراض آمیز عنوان كرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «این اولین باری نیست كه نقش‌های سبك و تحقیركننده در رسانه ملی به لرها داده می‌شود، ولی این بار در حد بالاتری كارگردان نفوذی این سریال به تحریك احساسات این قوم شرافتمند پرداخته است.»
اعتراض مردم اصفهان نسبت به سریال «در مسیر زاینده رود»
پس از پخش سریال «در مسیر زاینده رود»، جمعی از خانواده شهدا و ایثارگر شهر اصفهان نسبت به سریال فوق اعتراض كردند و با صدور بیانیه‌ای نسبت به این سریال، كه در آن به مردم شهر اصفهان توهین شده است، اعتراض خود را ابراز كردند.
آنان شدت خشم را در بیانه این گونه نشان دادند: «وامصیبتا كه از كفن پوشان شهر خبری نیست، مردان دشمن‌شكن گم شده‌اند و مُشتی افراد باقی مانده شناسنامه اصفهانی بودن خود را گم كرده‌اند و از اینكه لهجه و مرامشان به تمسخر و اهانت گرفته شود ككشان نمی‌گزد.»
اعتراض‌كارآفریننان به سریال «به كجا چنین شتابان؟»
چندی پیش طیف گسترده‌ای از مدیران اتحادیه‌ها و تشكل‌ها درصدد تهیه و تنظیم بیانیه‌ای انتقادی خطاب به رییس صداوسیما و جمع‌آوری امضا علیه او بودند. همه این تلاش‌ها در واكنش به تداوم سیاست‌های صداوسیما و اصرار برنامه‌نویسان و برنامه‌ریزان این ارگان دولتی به تزریق نگاه‌های كاملا منفی به فعالان بخش خصوصی صورت گرفته كه مصداق بارز آن در سریال«به كجا چنین شتابان» می‌دانستند.
ساختمان پزشكان
ساختمان پزشكان نام مجموعه طنزی است كه از شنبه تا پنجشنبه از شبكه سه سیما درحال پخش است. این مجموعه به كارگردانی سروش صحت و تهیه‌كنندگی محسن چگینی ساخته شده است كه پس از سریال «چارخونه»، دومین تجربه مشترك خود را پشت سر می‌گذارند. سرپرستی نویسندگان نیز بر عهده پیمان قاسم‌خانی بوده است. در مدت كوتاهی كه از پخش سریال می‌گذرد، نظر مخاطبان بسیاری به آن جلب شده و جزء تولیدات موفق صدا و سیما ارزیابی شده است. با این حال این سریال طنز از تیغ تیز اعتراض‌ها مصون نمانده و آن‌طور كه پیش‌بینی می‌شد، خیلی زود پزشكان لب به انتقاد گشود.
نگرانی‌ها پیش از پخش
پیش از پخش این سریال اخبار پراكنده‌ای به گوش می‌رسید، مبنی بر اینكه یكی از دغدغه‌های اصلی مسؤولان سیما، نگرانی از واكنش‌های صنف پزشكان در قبال این مجموعه است. دغدغه‌ای كه با توجه به برخوردهای اغلب غیرحرفه‌ای و احساس‌گرای گروهی از اصناف در سال‌های اخیر با فیلم‌ها و سریال‌ها می‌توان آن را منطقی دانست، ولی جلوگیری از پخش یك اثر هنری با ماه‌ها زمانی كه برای ساخت آن صرف شده بود، در واقع تنها پاك كردن صورت مسئله به حساب می‌آمد؛ بنابراین «ساختمان پزشكان» پس از وقفه‌ای كوتاه در پخش و با اصلاحیه‌های اعمال شده، سرانجام روی آنتن رفت.
آغاز اعتراض‌ها
1- رئیس انجمن روان‌شناسی بالینی
چند قسمت پس از پخش این مجموعه، حمید یعقوبی با اشاره به شخصیت اول سریال كه یك روانشناس است، گفت: «ما نمی‌گوییم كه چرا در این سریال روانشناس را بد نشان داده‌اند؛ بلكه باید به همان اندازه، یك پزشك خوب هم نشان داده شود تا مردم حق انتخاب داشته باشند.»
رئیس انجمن روان‌شناسی بالین با اشاره به سریال «ساختمان پزشكان»، افزوده است: «زمانی كه نگرش‌های منفی درباره یك شغل وجود دارد، نشان دادن یك شخصیت منفی كه خودش هم مشكلاتی دارد، ممكن است درست نباشد. با نشان دادن یك روانشناس به این صورت در واقع به سلامت جامعه آسیب می‌زنیم، چون ممكن است به خاطر این سریال، تعداد مراجعان به روانشناس، كاهش پیدا كند و در نتیجه به سلامت جامعه آسیب وارد شود.»
2- دانشیار رشته روانپزشكی دانشگاه علوم پزشكی تهران
یك روانپزشك فرهنگی - اجتماعی با انتقاد از سریال «ساختمان پزشكان»، بیان كرده است: «این مجموعه تلویزیونی باعث تشدید نگرش منفی مردم به روانپزشكان می‌شود. چراكه در«ساختمان پزشكان» به تخیلات نویسنده برای به‌تصویر كشیدن روانپزشك و بیماران نیازمند خدمات روانپزشكی، بسنده شده است.»
دكتر مهدی حسن‌زاده با بیان این كه سیما به جای انگ‌زدایی، انگ‌زایی می‌كند، اظهاركرد: «انگ یا برچسب مهمترین مانع ارائه خدمات سلامت روان به مردم است، چراكه آنان از ترس انگ به روانپزشك مراجعه نمی‌كنند و همین كار باعث تشدید اختلالات روانی این دسته از افراد می‌شود. در این شرایط سیما به جای كمك به انگ‌زدایی از روانپزشكی و اختلالات روانی، دید جامعه را نسبت به این موضوع منفی‌تر و بدین ترتیب «انگ‌زایی» می‌كند.»
پاسخ به اعتراض‌ها
1- تهیه كننده
محسن چگینی در پاسخ به اعتراض‌های صورت گرفته به مجموعه ساختمان پزشكان گفته است كه این مجموعه هم شخصیت مثبت دارد و هم منفی.
چگینی شخصیت دكتر «مرشد زاده» را در سریال به عنوان یك روانشناس خوب معرفی كرده كه مراجعان زیادی دارد و مطبش هم همیشه شلوغ است. و همچنین روانشناس دیگری كه معقول و خوب است و به یك برنامه تلویزیونی دعوت می‌شود.
چگینی بر این عقیده است كه: «كسانی كه به سریال اعتراض می‌كنند، یك یا دو قسمت از «ساختمان پزشكان» را دیده‌اند و بر مبنای آن قضاوت می‌كنند. اگر بنا بر اعتراض باشد هر كسی می‌تواند اعتراض كند؛ حتی تهیه‌كننده‌ای در این سریال نشان داده شده كه به واسطه رابط افراد را به تلویزیون می‌برد.
2- منتقد سینما و تلویزیون
غلام‌عباس فاضلی، منتقد نیز با تأكید بر اینكه نباید بعد از پخش چند قسمت از یك سریال قضاوت عجولانه داشته باشیم، گفته است: «این مسئله فقط محدود به جامعه ما است. وقتی عمیق به این موضوع نگاه كنیم، متوجه می‌شویم فقط برخورد عجولانه شده و تصویر درستی از آن صنف ارائه شده است. در حال حاضر مدت كوتاهی از سریال «ساختمان پزشكان» می‌گذرد. معتقدم این سریال فوق‌العاده است و مردم را با طیف روانشناسان بیشتر آشنا می‌كند. بنابراین نباید نگاه عجولانه و سطحی آن هم بعد از چند قسمت از پخش مجموعه‌ای داشته باشیم.»
پنجره
ویژه های سایه